អ្វីជាជំងឺឡើងជាតិអាស៊ីតអ៊ុយរិកក្នុងឈាម?
អាស៊ីតអ៊ុករិក ជាកាកសំណល់មេតាបូលិក ដែលបណ្ដាលពីការផលិតពីសរីរាង្គ និងបរិភោគអាហារសំបូរជាតិ ពុយរីន ច្រើនហួស រឺ អសមត្ថភាពក្នុងការបញ្ចេញសារធាតុនេះពីក្នុងខ្លួន។ កំរិតជាតិអាស៊ីតអ៊ុយរិកខ្ពស់នៅក្នុងឈាម ជាវិបត្តិមេតាបូលិក ដែលមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងទៅលើ សន្លាក់ តំរងនោម។
ក) អាហារដែលសំបូរដោយសារធាតុ ពុយរីន មានដូចជា៖
- ប្រភេទសាច់ៈ គ្រឿងក្នុងសត្វ (ថ្លើម, កោះ, ខួរ...) គ្រឿងសមុទ្រ
- ភេសជ្ជៈផ្អែម និងគ្រឿងស្រវឹង
- ប្រភេទបន្លែផ្លែឈើៈ
• ផ្សិត
• ស្ពៃក្ដោប
• ខាត់ណា
• ផ្កាខាត់ណា
• ទំពាំងបារាំង និងសណ្ដែកខៀវ...។
ខ) អាហារដែលមិនសូវសំបូរជាតិ ពុយរីន មានដូចជាៈ
- នំបុ័ង
- ផ្លែឈើ
- ទឹកដោះគោ
- ស៊ុត
- តែ កាហ្វេជាដើមល។
- ប្រភេទសាច់ៈ គ្រឿងក្នុងសត្វ (ថ្លើម, កោះ, ខួរ...) គ្រឿងសមុទ្រ
- ភេសជ្ជៈផ្អែម និងគ្រឿងស្រវឹង
- ប្រភេទបន្លែផ្លែឈើៈ
• ផ្សិត
• ស្ពៃក្ដោប
• ខាត់ណា
• ផ្កាខាត់ណា
• ទំពាំងបារាំង និងសណ្ដែកខៀវ...។
ខ) អាហារដែលមិនសូវសំបូរជាតិ ពុយរីន មានដូចជាៈ
- នំបុ័ង
- ផ្លែឈើ
- ទឹកដោះគោ
- ស៊ុត
- តែ កាហ្វេជាដើមល។
គ) រោគសញ្ញាទាំងនោះរួមមាន៖
- ការឈឺសន្លាក់ ភាគច្រើនឈឺតែម្ខាង (ម្រាមមេជើង, កជើង, ជង្គង់, កដៃ, កែងដៃ...)ជាពិសេសម្រាមមេជើង។
- ការហើមនៅសន្លាក់ដែលឈឺ ពិសេសពេលយប់
- ក្ដៅខ្លួន
- ឈឺសន្លាក់ខ្លាំងក្រោយពីពិសា ស្រា ស្រាបៀរ គ្រឿងសមុទ្រ សាច់ក្រហម គ្រឿងក្នុងសាច់សត្វ។
- ឡើងដុំពកក្រោមស្បែក (ដុំកំណកជាតិអាស៊ីត)
- ការឈឺសន្លាក់ ភាគច្រើនឈឺតែម្ខាង (ម្រាមមេជើង, កជើង, ជង្គង់, កដៃ, កែងដៃ...)ជាពិសេសម្រាមមេជើង។
- ការហើមនៅសន្លាក់ដែលឈឺ ពិសេសពេលយប់
- ក្ដៅខ្លួន
- ឈឺសន្លាក់ខ្លាំងក្រោយពីពិសា ស្រា ស្រាបៀរ គ្រឿងសមុទ្រ សាច់ក្រហម គ្រឿងក្នុងសាច់សត្វ។
- ឡើងដុំពកក្រោមស្បែក (ដុំកំណកជាតិអាស៊ីត)
ឃ) មូលហេតុ និងកត្តារួមផ្សំ៖
- ជំងឺឡើងជាតិអាស៊ីតនៅក្នុងឈាម ច្រើនកើតលើមនុស្សប្រុសវ័យលើសពី ៥០ ឆ្នាំ
- លើសពី ៩៥% នៃជំងឺមិនមានមូលហេតុជាក់លាក់ទេ
- មានមូលហេតុដ៏ទៃទៀតដែលអាចបណ្ដាលអោយមានវិបត្តិលើសជាតិអាស៊ីតអ៊ុយរិកដែរ ដូចជាជម្ងឺខ្សោយតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ ជម្ងឺបែកគ្រាប់ឈាម ជម្ងឺក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត និង ការប្រើថ្នាំដោយ គ្មានការពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យបានត្រឹមត្រូវ។
- ជំងឺឡើងជាតិអាស៊ីតនៅក្នុងឈាម ច្រើនកើតលើមនុស្សប្រុសវ័យលើសពី ៥០ ឆ្នាំ
- លើសពី ៩៥% នៃជំងឺមិនមានមូលហេតុជាក់លាក់ទេ
- មានមូលហេតុដ៏ទៃទៀតដែលអាចបណ្ដាលអោយមានវិបត្តិលើសជាតិអាស៊ីតអ៊ុយរិកដែរ ដូចជាជម្ងឺខ្សោយតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ ជម្ងឺបែកគ្រាប់ឈាម ជម្ងឺក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត និង ការប្រើថ្នាំដោយ គ្មានការពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យបានត្រឹមត្រូវ។
ង) ការព្យាបាល៖
- បន្ថយជាតិអាស៊ីតក្នុងឈាមដោយប្រើថ្នាំ ដោយមានការវាយតំលៃភាពចាំបាច់ពីគ្រូពេទ្យ
- បន្ថយការឈឺចាប់សន្លាក់
- ការពារនូវការវិវត្តដល់ការខូច ទ្រង់ទ្រាយសន្លាក់ និងខូចតម្រងនោម...។
- បន្ថយជាតិអាស៊ីតក្នុងឈាមដោយប្រើថ្នាំ ដោយមានការវាយតំលៃភាពចាំបាច់ពីគ្រូពេទ្យ
- បន្ថយការឈឺចាប់សន្លាក់
- ការពារនូវការវិវត្តដល់ការខូច ទ្រង់ទ្រាយសន្លាក់ និងខូចតម្រងនោម...។
ច) ដំបូន្មានសំរាប់អ្នកជំងឺឡើងជាតិអាស៊ីត៖
- ជៀសវាងការបរិភោគអាហារដែលសំបូរជាតិពុយរីន ខាងលើ
- ពិសាទឹក តិចបំផុត ២លីត្រ ក្នុង១ថ្ងៃ
- ជៀសវាងការពិសាគ្រឿងស្រវឹង
- ពិគ្រោះ និងទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេស ដើម្បីការឈានរកមូលហេតុនៃជំងឺ និងផលប៉ះពាល់សរីរាង្គផ្សេងៗដែលអាចកើតមាន។
- ជៀសវាងការបរិភោគអាហារដែលសំបូរជាតិពុយរីន ខាងលើ
- ពិសាទឹក តិចបំផុត ២លីត្រ ក្នុង១ថ្ងៃ
- ជៀសវាងការពិសាគ្រឿងស្រវឹង
- ពិគ្រោះ និងទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេស ដើម្បីការឈានរកមូលហេតុនៃជំងឺ និងផលប៉ះពាល់សរីរាង្គផ្សេងៗដែលអាចកើតមាន។
“ចំពោះពត៌មានបន្ថែម និងការពិនិត្យលំអិតតាមស្ថានភាពជាក់ស្តែងនៃជំងឺ សូមមេត្តាមកទំនាក់ទំនង និងជួបពិគ្រោះផ្ទាល់ជាមួយក្រុមគ្រូពេទ្យឯកទេស។”
Credit: Calmette Hospital
